Kto może nabyć nieruchomość rolną?
To pytanie zadaje sobie wielu potencjalnych nabywców gruntu rolnego. Ten rodzaj nieruchomości kusi nie tylko dużym rozmiarem ale często też przystępniejszą ceną w porównaniu do działek budowlanych. Należy jednak pamiętać jakie jest przeznaczenie nieruchomości rolnych. Z tego powodu polski ustawodawca wprowadza wiele ograniczeń nie tylko w użytkowaniu takiej nieruchomości ale także w ich nabywaniu.
O tym czym jest nieruchomość rolna dowiesz się z innego naszego artykułu.
Nabywanie a kupowanie
Pojęcie nabywania różni się od pojęcia kupowania. Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego (UKUR) pod słowem "nabycie" rozumie tak naprawdę każde zdarzenie prawne (kupno, otrzymanie darowizny, dziedziczenie, stwierdzenie zasiedzenia przez sąd) poprzez które stajemy się właścicielami. To znacznie szersze pojęcie niż samo kupowanie.
Ograniczenia w nabywaniu
Zgodnie z UKUR nabywcą nieruchomości rolnej (pow. 1 ha) może być wyłącznie rolnik indywidualny.
Istnieje jednak szereg wyjątków. Należą do nich:
- sytuacja gdy nabywcą jest osoba bliska obecnego właściciela nieruchomości rolnej (np. darowizna na rzecz brata);
- nabycie nieruchomości przez spółdzielnię produkcji rolnej;
- dziedziczenie;
- nabycie w wyniku podziału albo łączenia spółek handlowych;
- nabycie na skutek wyrażenia zgody przez KOWR;
oraz wiele innych (art. 2a ust. 3 - 10 UKUR).
Poza tym UKUR przewiduje przepisy powstrzymujące tzw. nadmierną koncentrację gruntów rolnych. Zgodnie z przepisami rolnik indywidualny w ramach prowadzonego gospodarstwa rolnego może mieć maksymalnie 300 ha użytków rolnych (uwaga: nie każda nieruchomość rolna jest użytkiem rolnym!) - niezależnie od tego czy ma je w posiadaniu (np. na podstawie umowy dzierżawy) czy jest ich właścicielem (lub współwłaścicielem). Oczywiście to czy dana nieruchomość rolna wchodzi w skład konkretnego gospodarstwa rolnego jest kwestią dość nieoczywistą i zależy od konkretnego przypadku.
Obowiązki nabywcy nieruchomości rolnej
Sukces w nabyciu nieruchomości rolnej to nie wszystko. UKUR nakłada na nowych właścicieli szereg obowiązków jakie trzeba spełnić. Pełnią one rolę pewnego zabezpieczenia przed tym by grunt zdolny do produkcji nie pozostawał nieużytkowany.
W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że obowiązki dotyczą właściciela nieruchomości rolnej, która weszła w skład gospodarstwa rolnego. To oznacza, że zakup działki, która nie jest częścią gospodarstwa (np. kupiliśmy 80 arów jako nie-rolnicy) nie skutkuje powstaniem po naszej stronie omawianych zobowiązań.
Jednak jeśli jesteś rolnikiem indywidualnym, prowadzisz gospodarstwo rolne, i zakupiłeś nieruchomość rolną (niezależnie od jej wielkości - chyba, że znajduje się na terenie miasta) to powinieneś przez pierwszych 5 lat od dnia jej nabycia wykorzystywać ziemię w ramach prowadzonego gospodarstwa.
Zdarzyć się może sytuacja, w której przez pierwsze 2-3 lata intensywnie uprawiamy zakupiony grunt i chcemy następnie przez 1-2 lata go ugorować. Czy wtedy dochodzi do naruszenia obowiązku? Co do zasady nie, ponieważ leżenie ziemi odłogiem jest związane z jej uprawianiem. Należy jednak pamiętać, że nie każda sytuacja jest jednoznaczna, a kontrolą spełniania wspomnianego obowiązku zajmuje się Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa.
Skutkiem naruszenia ww. obowiązku jest możliwość dochodzenia przez KOWR przed sądem żądania wykupu nieruchomości.
Ponadto nabyta nieruchomość rolna nie może być przez pierwsze pięć lat od dnia jej nabycia zbyta bez zgody KOWR ani nawet oddana w posiadanie (np. wydzierżawiona).
Artykuł nie odpowiada na Twoje pytanie?
Stan prawny aktualny na dzień: 15 listopada 2025 r.
Pamiętaj! Artykuł nie wyczerpuje w całości zagadnienia i może się okazać, że pominięte kwestie okażą się kluczowe. W razie jakichkolwiek wątpliwości zachęcamy do skorzystania z pierwszej bezpłatnej konsultacji z adwokatem.
Artykuły z tej kategorii
AgroPrawo.pl - 2025